De link tussen grondwater en mariene natuur op Saba
Expert(s) |
Tess Davids
|
Perry de Louw
Saba wil gerichte maatregelen nemen om haar unieke mariene natuur te beschermen. Daarvoor moet ook begrepen worden hoe de vervuiling via grondwater plaatsvindt. Een nieuwe studie van Deltares, uitgevoerd in opdracht van het Openbaar Lichaam Saba, geeft voor het eerst een volledig beeld van hoe voedingsstoffen, zoals stikstof en fosfor, vanaf het land in de zee terechtkomen, en welke rol grondwater daarbij speelt.
De kustwateren van Saba behoren tot de meest waardevolle natuurgebieden van het Caribisch deel van Nederland. Ze maken deel uit van het beschermde Saba National Marine Park en grenzen aan de ecologisch unieke Saba Bank. Deze gebieden zijn rijk aan biodiversiteit, maar ook kwetsbaar. De nutriëntenconcentraties in het kustwater naderen ecologische grenswaarden, wat een directe bedreiging vormt voor het kwetsbare zeeleven.
Belang voor koraalriffen
Koraalriffen zijn bijzonder gevoelig voor teveel voedingsstoffen in het water. Hoge nitraat- en fosfaatwaarden kunnen leiden tot overmatige algengroei, die het koraal verstikt. Hoewel Saba’s totale nutriënteninput lager is dan op grotere eilanden, liggen de gemeten waarden in het zeewater dicht bij ecologische drempels. Dit onderzoek helpt om beter te begrijpen waar je het beste kunt ingrijpen om het kwetsbare zeeleven rond Saba te beschermen.
Totstandkoming onderzoek
Op het moment van het onderzoek was er nauwelijks data beschikbaar en weinig inzicht in de bronnen van vervuiling. Er had nog nooit grondwateronderzoek op Saba plaatsgevonden. "In eerste instantie was de vraag: kunnen jullie een grondwatermodel maken voor Saba?” vertelt Tess Davids, geohydroloog, grondwater modelleur bij Deltares.
“Maar al snel bleek uit gesprekken met Sarah van der Horn en Niké Dekkers van Public Entity Saba dat het niet alleen om een model ging. Ze wilden vooral begrijpen hoe het (grond)watersysteem op het eiland werkt. Als je weet hoe water stroomt en waar vervuiling vandaan komt, kun je namelijk gerichte maatregelen nemen om het kwetsbare mariene ecosysteem te beschermen.” Legt Tess uit. “Dat werd dus het doel van deze studie: het water systeem beter begrijpen, de belangrijkste vervuilingsbronnen in kaart brengen en de rol van grondwater kwantificeren."
Aanbevelingen voor de toekomst
Het onderzoek laat zien dat grondwater op Saba een belangrijke route is waarlangs voedingsstoffen zoals stikstof en fosfor in zeewater terechtkomen. Vooral afvalwater uit huishoudens speelt hierin een grote rol. Hoewel de totale nutriëntenbelasting relatief laag is vergeleken met grotere eilanden, liggen de concentraties in het kustwater al dicht bij ecologische grenswaarden. Dat maakt het extra belangrijk om gericht in te grijpen.
Op basis van het onderzoek wordt geadviseerd om naar de mogelijkheden te kijken om bij nieuwe bouwprojecten beter afvalwaterbeheer mee te nemen. En: meer meten. Door regen, grondwater en afstroming beter te monitoren, kan het eiland steeds gerichter maatregelen nemen om het kwetsbare rif te beschermen. Daarnaast is het belangrijk dat het succesvolle geitenbeheerprogramma wordt voortgezet, zodat de herstelde vegetatie, verminderde erosie, en significante verminderde nutrienten input behouden blijven.
